„Zamach bombowy w Manchester Arena po koncercie piosenkarki Ariany Grande” to tytuł rozmowy w TVP INFO, w której lider zespołu eksperckiego Instin Sergiusz Parszowski wypowiada się na temat zamachu bombowego, do którego doszło 22.05.2017 r. w Manchester Arena po koncercie amerykańskiej piosenkarki Ariany Grande, oraz odpowiada, jak zapewnić bezpieczeństwo w trakcie imprezy plenerowej.
Bezpieczeństwo imprez plenerowych
Sezon na imprezy masowe dopiero się zaczyna. Czerwiec, lipiec i sierpień będą obfitowały w wiele dużych wydarzeń – kilku-, kilkunasto-, a nawet kilkudziesięciotysięcznych.
Co warto wiedzieć przed imprezą plenerową
Jakkolwiek chcemy się dobrze bawić, jako obywatele musimy też pamiętać o naszym bezpieczeństwie, dlatego dobrze jest zapoznać się:
- z regulaminem imprezy;
- z drogami ewakuacyjnymi;
- z planem obiektu.
Jak się przygotować na imprezę plenerową
Warto zaplanować też drogę dojścia i wyjścia, a także przygotować odpowiedni ubiór. Buty na wysokim obcasie nie zawsze będą dobrym pomysłem – jeśli możemy, dobierzmy obuwie, które w razie sytuacji kryzysowej pozwoli nam sprawnie się ewakuować z zagrożonego terenu. To zdecydowanie dobre rozwiązanie.
Jak przygotować bezpieczną imprezę plenerową
W kontekście zagrożeń terrorystycznych priorytetem powinno być rozpoznanie pirotechniczne obiektów – szczególnie tych największych: stadionów, aren sportowych, dużych festiwali. Niestety w Polsce nadal jest z tym problem. Niewielu organizatorów – tych najbardziej odpowiedzialnych i profesjonalnych – podejmuje działania zmierzające do tego, by obiekt był dokładnie sprawdzony pod kątem pirotechnicznym. W najlepszych przypadkach zabezpiecza się zespół pirotechniczny, który podczas imprezy czuwa nad bezpieczeństwem uczestników. Jeśli pojawi się podejrzany pakunek, zagrożenie – zespół może natychmiast interweniować i sprawdzić sytuację.
Problemem jest jednak to, że obecnie coraz rzadziej spotyka się pozostawione bez opieki ładunki wybuchowe. Te materiały są najczęściej noszone przez osoby, które same się detonują wraz z ładunkiem.
Obowiązki prawne dotyczące organizowania imprez masowych
Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie imprez masowych na organizatora nakładanych jest wiele obowiązków w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa. Niestety w kontekście zagrożeń terrorystycznych ustawa milczy. W praktyce to od dobrej woli organizatora albo od rangi wydarzenia zależy, jak impreza jest zabezpieczona.
Zamach bombowy – jak go uniknąć
Nie zawsze da się uniknąć zamachu bombowego, ale zawsze należy zrobić wszystko, by utrudnić zamachowcom jego przeprowadznie.
Procedury minimalizujące ryzyko
W kwestii zamachowców-samobójców w krajach Europy Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych stosuje się taktykę budowania pierścieni bezpieczeństwa wokół obiektu, czyli wokół miejsca wydarzenia. Celem jest minimalizacja ryzyka poprzez niedopuszczanie do nadmiernego zagęszczenia tłumu na ograniczonej przestrzeni.
Wydarzenia takie jak to w Manchesterze pokazują, że impreza masowa nie kończy się z ostatnim gwizdkiem sędziego ani z ostatnią piosenką artysty. Zabezpieczenie trwa do momentu, aż wszyscy uczestnicy bezpiecznie opuszczą teren imprezy i wrócą do domu. Miejscem imprezy jest nie tylko stadion czy hala – to także parkingi, drogi dojazdowe, miejsca wejść i wyjść dla dużej liczby osób.
Miejsca najczęściej wybierane przez zamachowców
Coraz częściej do ataków dochodzi kilkadziesiąt metrów przed halą – gdy tłum wychodzi i zmierza w kierunku samochodów, komunikacji miejskiej czy domów.
Właśnie wtedy zagrożenie jest największe. Zamachowiec wtapia się w tłum, jest trudny do zidentyfikowania przez służby – ochronę, policję, wojsko. A w momencie eksplozji fala rażenia jest potężna.
Nie ma idealnych rozwiązań. Ten moment – wyjście uczestników i droga dojścia oraz odejścia z terenu imprezy – zawsze będzie krytyczny. Możemy próbować minimalizować ryzyko, ale stuprocentowe zabezpieczenie przed takim scenariuszem jest bardzo trudne.
Przygotowanie służb do reagowania w sytuacji kryzysowej
Często w dyskusjach o zamachach bobowych zapomina się o przygotowaniu służb: szuka się metod zapobiegania zdarzeniom, zapominając, jak ważne są gotowość służb do reagowania w sytuacjach kryzysowych i umiejętność minimalizacji strat.
Ważna jest praca zespołowa: wyszkolenie personelu organizatora, służb porządkowych i informacyjnych, policji, straży pożarnej, ratownictwa medycznego. Liczy się także koordynacja ich działań.
Przypadek Manchesteru pokazuje, że Brytyjczycy są doskonale przygotowani do reagowania w takich sytuacjach. U nas w Polsce jest jeszcze wiele do poprawy – choć postęp jest widoczny.
Trzeba spojrzeć krytycznie na procedury współpracy służb i plany zarządzania kryzysowego, wyciągnąć wnioski, dokonać ich korekty i usprawnienia.
Uczestniczenie w imprezie plenerowej – dobre praktyki
Przed imprezą warto zapoznać się:
- z jej regulaminem;
- z mapkami i planem obiektu;
- z drogami dojścia;
- unikać przyjeżdżania na ostatnią chwilę, gdy tworzą się największe skupiska (zwykle obiekty są udostępniane 2 godziny przed rozpoczęciem – warto z tego skorzystać).
Na miejscu warto:
- zapoznać się z drogami ewakuacyjnymi;
- z rozmieszczeniem służb porządkowych i punktów medycznych.
- dbać o siebie nawzajem, szczególnie gdy jesteśmy z bliskimi, z dziećmi.
Jak się zachować w czasie ewakuacji
Trzeba pamiętać, że droga wejścia nie zawsze będzie drogą ewakuacji. Rozpoznanie terenu zwiększa nasze szanse. Unikajmy ścisku i środka tłumu. Podczas ewakuacji nie podnośmy przedmiotów – telefonów, plecaków – które nam upadną. Może się to skończyć tragicznie.
W sytuacji zagrożenia nie warto ratować mienia, najważniejsze jest wtedy nasze życie i zdrowie.